نگاهی به فعالیتهای معاونت پژوهشی موسسه علمی ـ کاربردی جهاد دانشگاهی
انجام پژوهش‌های کاربردیِ مأموریت‌گرا و تجاری‌سازیِ ایده‌ها و نتایج پژوهش‌ها
همیشه این تصور وجود داشته که دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی به دلیل رویکرد مهارتی، زمینه چندانی برای کار پژوهشی ندارد. در ابتدا کمی درباره اهمیت و ضرورت فعالیتهای پژوهشی در دانشگاه و مراکز وابسته به آن بفرمایید.
همانطورکه اشاره کردید، این صرفا یک تصور، البته از نوع اشتباه آن است، به دلیل اینکه دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی، مانند هر دانشگاه معتبر دیگر دارای یک ساختار علمی مطابق با استانداردهای بین المللی خاص خود می‌باشد که با گذشت بیش از ربع قرن از تاسیس آن، در راستای تبدیل‌شدن به دانشگاه کارآفرین گام برمی‌دارد که شاکله آن آموزش، پژوهش و عامل تحقق نوآوری فناورانه می‌باشد. البته پُرواضح است پژوهشهایی که در این دانشگاه صورت می‌پذیرد، یا از نوع پژوهش‌های کاربردیِ مأموریت‌گرا و به تبع آن، تجاری‌سازیِ ایده‌ها و نتایج آن در راستای رشد و ارتقاء دانش، مهارت و نگرش کارآفرینی در میان دانشجویان و دانش‌آموختگان می‌باشد، یا از نوع توسعه‌ای است که صرفاً جنبۀ تجربی داشته و به نوآوری، بهبود روش‌ها و فرایندهای توسعه، به‌ویژه توسعۀ اقتصادی و ارائۀ خدمات کارآفرینانه می‌باشد. اما اگر، منظورتان پژوهش‌های بنیادی باشد، تا حدی درست است و به‌ندرت در دانشگاه جامع انجام می‌پذیرد و این نوع پژوهش بیشتر جزء ارکان دانشگاه‌های نظری و مادر است که دارای مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا می‌باشند.
چه وظایفی بر عهدۀ معاونت پژوهشی است؟
با استناد به ماده 17 بند6 و 7 برنامه پنج ساله توسعه ششم کشور حمایت از پژوهش‌های مسئله‌محور و تجاری‌سازی پژوهشی و نوآوری جزء وظایف اصلی معاونت پژوهشی و فناوری دانشگاه می‌باشد که چهار ادارۀ آن شاملِ دفتر امور پژوهش و فناوری، دفتر ارتباط با صنعت و کارآفرینی، دفتر فناوری اطلاعات و ارتباطات، و مرکز اسناد و انتشارات، مسئول تحقق پژوهش‌های صدرالاشاره می‌باشند که در سوال قبل به آن اشاره شد و به تبع آن، موسسات و مراکز متبوع، در راستای سیاست‌های پژوهشی دانشگاه، برنامه های راهبردی و تحقیقاتی خود را تنظیم و اجرا می‌نمایند.
درطیِ سالهای گذشته، چه طرح‌های پژوهشی توسط معاونت پژوهشی موسسه اجرا شده است ؟ اگر ممکن است به بخش‌هایی از نتایج این طرح‌ها هم بپردازید و اهمیت اجرای آنها را توضیح بدهید.
همانطورکه اشاره شد، تحقیقات انجام‌گرفته در معاونت پژوهشی موسسه غالبا جنبۀ کاربردیِ مأموریت‌گرا داشته است که نتایج آنها به‌منظور اصلاح روش‌ها و روند‌ها، تحقق آموزش‌های مهارت‌محور و بین‌رشته‌ای، در قالب مقاله در همایش‌های سالانه دانشگاه جامع، خبرگزاری‌ها، مراکز ذیربط، جلسات و کمیته‌های تخصصی طرح و منتشر شده است که البته مخاطبین این پژوهش‌ها، معمولاً همکاران خوبم در موسسه که بعضاً مسئولیت و نقش تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری در شوراها و کمیته‌های مختلف در موسسه و دانشگاه را برعهده دارند، همکاران فرهیختۀ مستقر در مراکز شامل رؤسا و سرپرستان، اساتید، به‌ویژه اساتید حوزۀ برنامه‌ریزی درسی، مدیران و کارشناسان خدمات آموزشی و انفورماتیک بوده است که به برخی از آنها به‌صورت فهرست‌وار اشاره می‌شود:
- بررسی نگرش باورها و ارزیابی کیفیت آموزش‌های مهارتی مجازی از منظر مدرسین دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی (خبرگزاری دانشجویان ایران، یکشنبه ۲۵ مهر ۱۴۰۰)؛
- طرح پژوهشیِ رصد اشتغال دانش‌آموختگان مراکز علمی ـ کاربردی جهاد دانشگاهی (خبرگزاری دانشجویان ایران، پنجشنبه ۱۸ فروردین ماه ۱۴۰۱)؛
- بررسی پایش کیفیت برنامه‌های درسی مراکز علمی ـ کاربردی جهاددانشگاهی از منظر رئیس و سرپرستان مدیران گروه‌های آموزشی و مدرسین مراکز علمی ـ کاربردی جهاددانشگاهی (خبرگزاری دانشجویان ایران، پنجشنبه ۱۹ خرداد ۱۴۰۱)؛
- تحلیل آماری روند تعداد دانشجویان پذیرفته‌شده به تفکیک سال و مقطع تحصیلی از سال ۹۲ لغایت ۱۴۰۰ (در دست انتشار)؛
- بررسی و پایش رشته‌ها و دوره‌های اجرا شده در سالهای ۹۴ لغایت۱۴۰۰ به تفکیک مراکز (در دست انتشار)؛
- جایگاه آموزش‌های علمی ـ کاربردی در نظام آموزش عالی کشور (گفتگو با صاحب‌نظران تحلیل کیفی جایگاه آموزش‌های علمی ـ کاربردی در نظام آموزش عالی کشور ضرورت‌ها و ویژگی‌های چالش‌ها و رهیافت‌ها) سال 1400؛
- بررسی و تحلیل آماری نتایج نیازسنجی‌های دوره‌های عمومی و تخصصی مؤسسۀ آموزش عالیِ علمی ـ کاربردیِ جهاد دانشگاهی و مراکز تابعه سال 99؛
- راهنمایی مشاغل و معرفی رشته‌ها و شغل‌های تخصصی دانشگاه جامع؛
- مجموعه مقالاتِ جلسات هم‌اندیشیِ بررسی وضعیت آموزش‌های عالی علمی ـ کاربردی در جهاد دانشگاهی و دانشگاه جامع (سال94)؛
- ارائۀ مقاله در چهارمین کنگره ملی آموزش عالی مهارت، فناوری و اشتغال (بهمن 96).
4 ـ برای آینده و بر اساس کدام ضرورت‌ها، چه طرح‌های پژوهشی در دست اجرا دارید؟
بدون تردید تمام پژوهش و بررسی‌هایی که در گذشته، حال و آینده انجام خواهد گرفت، سعی شده است براساسِ نیازسنجیِ دوره‌های علمی ـ کاربردی و برحسبِ آمایش سرزمین انجام پذیرد که در حال حاضر مشغول تدوین پروپوزال آنها هستیم و سعی می‌شود به شکلی، آیندۀ پژوهشیِ مراکز نیز در آنها لحاظ گردد؛ مانند:
- طراحی مدل اعتبارسنجی موسسات و مراکز آموزش علمی ـ کاربردی
- وضعیت آموزش‌های علمی ـ کاربردی از نگاه دانشجویان در حال تحصیل
- طرح و بررسیِ شادکامیِ دانشجویان مراکز علمی ـ کاربردی جهاددانشگاهی
و سایر تحقیقات مکمل که معمولا از جنس Survey ، Study و Checking و در جهت ارتقای کیفیت آموزشی و در چهارچوب وظایف تعریف شده در معاونت پژوهشی موسسه باشد که در سوال‌های قبلی به آن اشاره شد، انجام خواهد گرفت.
نظر شما :